11 augustus 1944 : van het veld in Kiezegem naar de brutale ondervragingen van Verbelen... 

Bertha, ze nemen mijn mee naar Leuven - ik heb geen idee waarom.
Ik denk dat ik dezen avond zeker zal terug zijn, ik heb niks misdaan !

De woorden van Philip Veugelen, vandaag exact 79 jaar geleden. 11 augustus 1944.
Hij had net zijn trekpaard op stal komen zetten op de boerderij op de Neckerspoel, te Kiezegem, waar hij en zijn familie woonden. Hij was vergezeld van een tweetal Duitse soldaten, die hem aanmaanden om haast te maken. Philip, " Fille " in de volksmond, was letterlijk van het veld gehaald in Kiezegem terwijl hij aan't ploegen was die morgen. Hij werd als bij toeval deel van de arrestatievlaag die Meensel en Kiezegem trof die dag... Een razzia die al even op de verlanglijst stond van Vlaams SS-er Robert Verbelen. De moord op Gaston Merckx had de definitieve lont in het vat gestoken aan het eind van juli 1944, de moeder van Gaston had vrij snel 100 arrestaties geëist voor de dood van haar zoon... een opportuniteit bij uitstek voor de heren als Van Dijk, Faignaert en Janssens om de aangelegde lijsten aan te spekken met lukrake arrestaties ten velde, naarstig bijgestaan door enkele collaboratieve rangen. 
Er mocht niets meegenomen worden. In een versnelde stap werd Philip voorwaarts geduwd richting de kerk van Meensel. Een Duitse brutale identiteitscontrole in de meisjesschool legde zijn identiteit vast, gevolgd door een vrachtwagenrit naar Leuven.

Philip kwam die avond niet naar huis.
Zijn vrouw Bertha en haar dochter maakten de dag erop een bezoek aan de hoeve Merckx te Kiezegem. Het onthaal was er koel door de vrouw des huizes. " Ge weet toch dat onze Fille niks te maken heeft met die situatie ? Weet gij wat er gaat gebeuren ? Kunt gij niks doen ? "
" Ik zal iets doen als ge Gaston kunt terug brengen " werd er geroepen, " ze hadden maar eerder moeten nadenken, het krapuul !! ". Eén van de broers van de neergeschoten Gaston, Maurice, duwde Bertha in de richting van de deur : " 't is beter dat ge vertrekt ! Ze zullen hier allemaal hun les leren ! " 
Maurice was van het brutalere type. Een fabriekswachter. Een kerel die het niet naliet om in zwart uniform na de misviering op zondag de nodige provocaties te uiten, tot vuistgemeen toe...
De harde realiteit daalde neer op moeder Bertha en haar dochter Maria. Na hun thuiskomst maakte de zoon des huizes Achiel de opmerking dat "die van Broos zijn werk goed had gedaan, de smeerlap". Er werd gehuild die dag. En er werd gezworen. Net zoals in vele andere huizen van de Hagelandse omgeving. De arrestaties hadden vat op haast elke familie van het dorp met 800 inwoners in die periode... 

De burgemeester had verkregen dat er op zaterdag een bezoek mocht gebracht worden aan de " Kleine Gevangenis " in Leuven. Want daar zaten vele van de ongelukkigen opgesloten.
Bertha vertrok met grote moed om Philip te kunnen zien. Dochter Maria ging mee, na veel zagen en zeuren. Maar het bezoek liep geheel anders dan verwacht... Philip was niet in zijn cel, vlak voor de middag - werd er hun gezegd. Hij werd ondervraagd op dat moment. Maar ze kregen wel een aantal kledingstukken toebedeeld met een koord samengebonden. " Mijn moeder dacht het snel om te draaien, dat ik het bloed niet zou zien " vertelde dochter Maria in 2012.
" Het hemd was besmeurd van boven tot onder... het ging later in de was trouwens niet meer proper "....
Het tweede bezoek, de week daarop - liep ten einde aan de ingang van de gevangenis. 
" Er ist nicht mehr hier ". Het begin van een jarenlange onwetendheid. Tot het repatriëren van zijn lichamelijke resten uit een massagraf in 1954 - vele kilometers van huis in Schandelah, Brunswick. Een bijkamp van Neuengamme.
Philip was er op 20 december 1944 al bezweken door de ontbering en ziekte... want later bleken de folteringen in de Vital De Costerstraat te Leuven al het begin van die ontbering. Een getuige had gezien hoe er met de geweerkolf tegen zijn hoofd werd geslagen, dat er een oogbol uit de kas was gekomen... 

Het Drama van Meensel-Kiezegem zit vanaf dit jaar in de Canon van Vlaanderen. 
Voor ons hier in het museum is het een familiaal verhaal. Philip Veugelen zit al verschillende generaties in ons geheugen gegrift. Als rechtstreeks familielid van mijn vrouw Sofie, medebezieler van het museum, toonde Philip het beeld van de zinloze moorpartijen in een systeem dat enkel voor vernietiging stond. Bestrafte onschuld. Het is belangrijk dat de details correcte details blijven, want geschiedenis wordt al te snel een waas...